استان هرمزگان دارای ۱۳ شهرستان، ۲۳ شهر، ۳۳ بخش و ۷۱ دهستان و ۲۱۷۰ آبادی دارای سکنه‌است

شرح کوتاهی از شهرهای استان:

الف_ جایگاه طبیعی

شهرستان بندرعباس با مساحتی در حدود 1/13255 کیلومتر مربع 9/19 درصد مساحت کل استان هرمزگان را به خود اختصاص داده است. این شهرستان در مدار بیست و هفت درجه و یازده دقیقه، عرض شمالی پنجاه و شش درجه و هفده دقیقه، طول شرقی نسبت به نصف‌النهار گرینویچ قرار گرفته و بین شش تا ده متر از سطح دریا بالاتر است که بیشترین بلندای آن 3267 متر (کوه هماک یا فارغان در هفتاد و هشت کیلومتری شمال شهر بندرعباس) و کمترین آن دو متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

شهرستان بندرعباس از شمال به حاجی‌آباد، از غرب به خمیر، از شرق به رودان و از جنوب به آبهای تنگۀ هرمز محدود می‌شود. به طور طبیعی کوه و دریا پیرامون این شهرستان را فرا گرفته است.

مهمترین کوه‌های این شهرستان عبارتند از: کوه گِنو (با ارتفاع 2347 متر در بیست و نه کیلومتری شمال غربی بندرعباس)، پشت کوه (با ارتفاع 2645 متر از سطح دریا در شصت کیلومتری شمال شرقی بندرعباس) کوه ذُرتو (با ارتفاع 1882 متر از سطح دریا در هستان سیاهو) و کوه هُماک یا فارغان (با ارتفاع 3267 متر از سطح دریا در دهستان فارغان). کوه هُماک، بلندترین کوه و کوه گِنو به دلیل شرایط اقلیمی و تنوعی که دارد معروفترین کوه در شهرستان بندرعباس است. پوشش گیاهی مناطق گرمسیری مانند نخل و لیمو و سردسیری مانند گردو و سیب از دامنه تا ستیغ این کوه رویش دارد. هوای معتدل وجود چشمۀ آب گرم گِنو و مسیر راه بندرعباس به سیرجان از دامنة شرقی و بندرعباس – ایسین به بندرلنگه از دامنۀ جنوبی این کوه از شاخصه‌های طبیعی و غیر طبیعی گِنو به شمار می‌آید.

کوه‌های دیگر این شهرستان عبارتند از: بناب، بند، بهمدی، ابیان، بهرغ، بی‌بی شهربانو، پاشق، پشت کوه، پرس، جائین، سار، سیرو، شاهانی، شاهین، شرتک، کافری، گورکوه، گیشو، ملوس و صاحب آباد.

هوای بندر عباس در زمستان معتدل و در تابستان گرم و مرطوب و یا گرم و خشک (در مناطق کوهستانی) می‌باشد و حدود هشت ماه از سال، هوا گرم است. به همین دلیل در گذشته، ساکنان شهر بندرعباس در فصل تابستان به روستاهای اطراف و حتی شهرهای نزدیک مثل بافت و کرمان مهاجرت می‌کردند. (سایبانی، 1377، ص 85)

آب بندرعباس به دلیل همجواری با دریا و عبور رودخانه‌های این شهرستان از مسیر کانونهای نمکی، عموماً شور است از آن رو بسیاری از رودهای آن با پیشوند و پسوند شور نامیده می‌شوند. مثل: آب شور، شورآبین، شور بَستَک، شور داراب، شور سرخون، شور طارم (این رود با نام کُل نخست به خمیر و سپس به بندرعباس وارد می‌شود.)

بیشتر رودهای شهرستان بندرعباس کم‌آب و یا فصلی هستند. سرچشمۀ برخی از آنها در شهرستان بندرعباس و برخی دیگر در شهرستانهای اطراف و حتی در استان فارس می‌باشد.رودهای دیگری که به بندرعباس وارد و در آن جریان دارند عبارتنداز: آب قلمون، آقاسین، پیرچیلی، تاسیر، تنگ چرخی، تیفاکن، جاماش، جعفری، جلابی، چیل حسن لَنگی، خورجُل، رستم، رودبار، رودبال، زندان، سردر، سه راه، سرزه، شق رود، شمیل، کریم‌آباد، کلم، گله آبی، گودر، مشاری، مزرعه، نسا و والکان. (جعفری، 1368، ج 2، ص 500) این رودها به سه دسته تقسیم می‌شوند: